مهارت تصمیم گیری

انسان در زندگی روزمره خود بارها با مسأله تصمیم گیری و انتخاب یک گزینه از بی گزینه های موجود رو به رو می شود. این تصیمیمات از مسائل شخصی و فردی تا مسائل بزرگ و کلان را شامل می شوند. در اکثر این تصمیم گیری ها ، عموما اهداف و عوامل متعددی مطرح هستند و فرد تصمیم گیرنده سعی می کند که بین چند گزینه موجود (محدود یا نامحدود) بهترین و ایده آل ترین گزینه را انتخاب نماید.

چرا تصمیم گیری برای ما مشکل است؟

۱- عدم داشتن مهارت در تصمیم گیری: تصمیم گیری مهارت و روش هایی دارد که اگر با آن آشنا نباشیم ، در تصمیم گیری دچار مشکل می شویم.

۲- ترس از تصمیم گیری: ما از عواقب تصمیم و بهایی که برای آن می پردازیم نگران می شویم و برای همین از تصمیم گرفتن طفره می رویم.

۳- کمال گرایی: ما به دنبال یک تصمیم بی عیب و نقص هستیم در صورتی که چنین چیزی امکان ندارد. زیرا هر تصمیمی مشکلات و معایبی دارد. شاید امکان پذیر نباشد که ما همه چیز را با هم داشته باشیم و باید خواسته های خود را اولویت بندی کنیم.

انواع سبک های تصمیم گیری

افراد بر اساس ویژگی های شخصیتی، دیدگاه های متفاوت، امکانات و موقعیت هایی که در اختیار دارند ممکن است از روش های متفاوتی برای تصمیم گیری بهره بگیرند.

۱- تصمیم گیری هیجانی: تصمیمی است که فرد بر مبنای احساسات و هیجانات خود (عشق، خشم، کینه، حسادت و…) می گیرد.

۲- تصمیم گیری تحمیلی: در این نوع تصمیم گیری افراد از خواسته ها و اهداف خود صرف نظر می کنند و به دیگران اجازه میدهند به جای آنها انتخاب کنند. این افراد دارای اعتماد به نفس پایین هستند و توانایی برخورد با مسئولیت ها و پیامد های انتخابشان نیستند. بنابراین تصمیم گیری های خود را به دیگران محول می کنند.

۳- تصمیم گیری اجتنابی: تصمیمی که فرد به دلیل ترس و نگرانی ای که دارد، سعی می کند تا آنجا که می تواند آن را به تعویق بیندازد. متاسفانه این نوع تصمیم گیری سبب می شود فرد فرصت های مناسب زندگی خود را از دست بدهد.

۴- تصمیم گیری تقدیری: در این نوع تصمیم گیری فرد مهارتی در تصمیم گیری ندارد. و با نسبت دادن امور خود به قضا و قدر تصمیم گیری می کند. این دسته افراد موفقیت و شکست را ناشی از قسمت و اقبال فرد می بینند نه نتیجه تلاش و کوشش او.

۵- تصمیم گیری اخلاقی؛ تصمیمی است که فرد، بر مبنای دلایل اخلاقی اتخاذ می کند. مثلاً ادامه دادن به یک زندگی مشترک مملو از درگیری و تنش، به دلیل وجود فرزند.

۶- تصمیم گیری منطقی: تصمیمی است که فرد با به کار گیری فکر و منطق و پس از بررسی ، ارزیابی و تحقیق اتخاذ می کند.

بهترین نوع تصمیم گیری ، تصمیم گیری منطقی است زیرا تصمیمی آگاهانه است که همه جوانب در آن در نظر گرفته شده است و میزان خظا در آن به کمترین مقدار می رسد.

منبع

فتح الله زاده، س.، و مهدی زاده، ر. (۱۳۹۲). مروری بر روش های تصمیم گیری چند معیاره . دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین. وبسایت researchgate.net

انواع سبک های تصمیم گیری. (۱۳۹۸). مجله آلامتو. alamto.com

مهارت تصمیم گیری چیست؟ (۲۰۱۹). معتمد پویا. motamedpooya.com